D'imir Cóilín Mac Donnchadha peil ar fhoireann sinsir na Gaillimhe sna seascaidí agus bhain sé Craobh na hÉireann amach i gCluiche Ceannais Peile na hÉireann ar Pháirc an Chrócaigh 1966 nuair a d'imir Gaillimh in aghaidh Chiarraí.  Ba as an Droim, Leitir Móir Cóilín ach d'fhág sé an ceantar nuair a bhí sé tuairim is cheithre bliana déag d'aois.   D'imir agus bhuail Cóilín neart báire le buachaillí an cheantair agus é ag éirí aníos sa Droim agus chuir sé bláth ar a chuid scileanna peile ina dhiaidh sin i gColáiste Mhuire, Gaillimh.

Seo cuntas a thug Cóilín do dhaltaí Scoil Náisiúnta Rónáin na Trá Báine i 1984 ar a óige i gCeantar na nOileán.

"Ní raibh mé ach thart ar thrí bliana d'aois nuair a chuaigh mo mhuintir chun cónaí sa teach mór ar an Droim. 'Residence an Mháistir' mar a thugtaí ar an t-am sin. Bhí suim agamsa sa bpeil ó bhí mé i mo naoínán.  Chloisinn m'athair agus m'uncail Pat ag cur síos ar na cluichí agus ar pheileadóirí na linne sin.

An chéad chuimhne atá agamsa ar chiceáil liathróide ná an t-am a mbíodh ranganna siúinéireachta ag Miko Sally sa Halla i dTír an Fhia.  Is minic a thagadh sé isteach le cupán tae te a ól agus bhíodh sé ag cur iachall orm an liathróid a chur thar an mbord sa gcistineach le cic.  Is iomaí mug breá a chuir mé in aer den bhord agus is iomaí leidhce faoi gcluais a fuair mé mar gheall air.

Is iomaí cluiche crua a d'imríomar i gclós na scoile agus is iomaí argóint agus achrann a tharraing na cluichí céanna.  Taobh amuigh de sin ba sa ngarraí ó dheas den teach mór a himríodh an chuid eile de chluichí an bhaile.

Dhéantaí roinnt mhaith cleachtadh peile ar an tsráid ag tigh Joe Mhóir freisin agus go deimhin b'iad na leaids a bhíodh ag obair ansiúd a thug isteach scileanna na peile againn.  Is cuimhin liom Packie Casey ag baint de a léine agus a bhríste tar éis ceann de na cleachtaí úd  agus dá níochán amuigh sa loch.

Bhí roinnt mhaith buachaillí ansin an t-am úd a bhí aclaí go maith.  Leaids mar Seáinín John Chóilín, Máirtín Tom, Clann Shéamuis Jimmy, go mór mór Pádraig (an-pheileadóir) agus go leor eile.

An bheirt ba mhó a raibh tionchar acu ormsa (taobh amuigh de m'athair féin) ná Máirtín Ó Márta agus Joe Joe. Bhíodh an Mártach ag imirt i lár na páirce le foireann Mhicheál Breathnach an tráth sin. Maidir le Joe Joe chaith sé uaireanta fada ag múineadh dom le peil a bhualadh leis an dá chois agus leis an 'drop-kick' a bhualadh leis an dá chois freisin.   Bhí peileadóirí níos fearr fós sa Trá Bháin an t-am sin agus b'iondúil gur thíos ar an trá a d'imrídís siúd a gcuid cluichí.

Maidir leis na daoine fásta, Páirc an Mháimín b'ionad an chomórtais dóibh siúd.   Is iomaí peileadóir breá a d'imir ar an bpáirc sin thar na mblianta.  D'fhág mise an Droim sula raibh mé cheithre bliana déag d'aois.  Thug mé tréith na peile liom agus an rud is mó a chuir áthas ar mo chroí ná go raibh mé in ann filleadh ar mo mhuintir seacht mbliana ina dhiaidh sin leis an Sam Maguire i 1966.  Tá súil agam nach fada uainn an lá go mbeidh fear eile as an áit ag tabhairt an choirn ar ais.  Tá mé cinnte go dtiocfaidh an lá sin freisin.

Beannacht ó Chóilín
Deireadh Fómhair 1984